بازنگری طرح احیاء باغ شاه بهشهر و ارائه طرح مرمت و احیاء آن

باغ شاه، در طول تاریخ زندگی خود دچار تغییرات و تحولات بسیار شده و آنچه اکنون از آن مشاهده می شود، بیشتر شبیه به یک پارک امروزی است تا یک باغ ایرانی؛ تنها نظم هندسی موجود در باغ و نظام کاشت درختان کهنسال باغ و گردش آب موجود و دیواره مستحکم و برج و باروهای قدیمی آن که تا به امروز باقی مانده اند، تصویر کلی باغ های ایرانی را به ذهن یادآوری می کنند. این در صورتی است که عدم دقت در نگهداری اینگونه باغ ها می تواند موجب نتایج نامطلوبی مانند ایجاد درک نادرست از فضا سازی در هنر باغسازی دوره صفوی شود و به مرور این تصور غلط، چهره حقیقی و اصیل آن ها را مخدوش سازد. از طرفی با بی توجهی به این باغ و باغ های دیگر مشابه آن و معرفی آن ها به عنوان پارک، مدارک موجود به عنوان اسناد پیشینه تاریخی شهر به مرور از میان رفته و این خسارتی است که جبران آن ناممکن است. با بازشناسی خط و خطوط اصیل باقی مانده و بازگرداندن باغ به چهره واقعی آن، علاوه بر کمک به حفظ شناسنامه تاریخی شهرستان بهشهر، تلاشی در جهت بازخوانی گوشه ای از فرهنگ و هنر این مرزو بوم صورت گرفته است که می تواند بازگوکننده ویژگی های هنر زمان خود باشد. بنابراین شناخت صحیح و کامل باغ شاه بهشهر، از طریق مطالعه دقیق اسناد و مدارک تاریخی از قبیل سفرنامه ها، کتاب ها و عکس-های تاریخی و مدارکی از این قبیل و همچنین مطالعه و بررسی وضع موجود باغ از طریق مطالعه طرح ها و برنامه های شهری تهیه شده و انجام کار های میدانی مانند شناخت بقایای اصیل باغ، الحاقات، تغییرات و تخریب ها، تهیه عکس ها و به روز نمودن نقشه های موجود، در برنامه کار های این پایان نامه قرارگرفت. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده، سیمای باغ در دوره های مختلف و تفاوت آن ها نسبت به هم شناسایی شد و به این ترتیب، الحاقات ناسازگار و تغییرات ناهماهنگ صورت گرفته در باغ و صورت اصیل و صحیح آن ها رخ نمود. به عنوان مثال، دوره های مختلف ساخت کوشک باغ و آخرین تغییرات آن که مربوط به دوره پهلوی بود و تغییرات صورت گرفته در کفسازی باغ، نظام کاشت گیاهان و گردش آب باغ و تغییراتی از این دست، شناسایی شد. بعد از شناسایی آسیب های وارد شده به باغ و علل آن ها، بر اساس قوانین مرمتی موجود برای مرمت باغ ها و بناهای تاریخی، طرح مرمت باغ تهیه شد؛ به این ترتیب که پس ازصورت دادن اقدامات حفاظتی و انجام کارهای لازم برای تکمیل مطالعات، برداشتن الحاقات و بازسازی برخی تخریب ها پیشنهاد شد و پس از آن، برای تخریب هایی که اسناد کافی برای چگونگی آن ها پیش از تخریب در دست نبود، نوسازی با چهره ای کاملاً امروزی پیشنهاد شد. در مرحله بعد، پس از مشاهده طرح های بالادست و در نظر گرفتن پیشنهادهای موجود برای کاربری جدید، طرحی برای تغییرات مربوط به سازگار کردن باغ با کاربری جدید و همچنین راه کارهایی برای نگهداری باغ پس از اتمام طرح مرمت پیشنهاد گردید.